Nam bộ là vùng đất mới. Qua hơn 300 năm lịch sử, người Việt cùng các dân tộc anh em đã tạo dựng cho vùng đất này một diện mạo văn hóa. Tuy vẫn nằm trong tổng thể cấu trúc chung của văn hóa Việt Nam, nhưng đã mang những sắc thái đặc trưng của vùng miền với nhiều màu sắc và rất sinh động.
Văn hóa, văn học và ngôn ngữ Nam Bộ luôn là đề tài thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Gần đây Viện Phát triển Bền vững vùng Nam Bộ, Trường Đại học KHXH và Nhân văn TP.HCM, Viện Văn học, Đại học Cần Thơ có nhiều chương trình nghiên cứu về vấn đề đó.