Ý niệm về tính chủ thể liên đối

Triết học là khoa học vì những người tự do. Điều này đúng với cả cá nhân và cả dân tộc nên chỉ dân tộc nào định tự chủ vực bản thân mình đứng dậy mới cần tới triết học. Cái được gọi là tự do, nói một cách giản dị, là không trở thành nô lệ của người khác, là mình trở thành chủ nhân của chính mình, nhưng đây không phải là việc khả thi trong quan hệ cá nhân cô lập là bản thân mình, Bởi chúng ta sống như một phần của xã hội và thế giới, cùng với những người bạn khác trong thế giới này. Nếu nói rằng cái bộ phận không thể không được quy định bởi cái toàn thể nên khi cả xã hội cũng thế giới dùng quyền lực và sức mạnh tha nhân - những thứ mà tôi bị tước đoạt- để đối lạp với tôi, thì chung cuộc tôi không bao giờ có thể thoát khỏi trạng thái nô lệ khi bị cái toàn thể ấy qui định....