Các vụ án lớn trong lịch sử cổ cận đại Việt Nam

ác Vụ Án Lớn Trong Lịch Sử Cổ, Cận Đại Việt Nam:
Lịch sử thế giới từ lâu đã có những vụ án nổi danh, gây ấn tượng sâu sắc cho nhiều thế hệ. Có vụ án văn chương như Đrâyfut, có vụ án chính trị như vụ án Đimitơrôp. Có những vụ án gây tiếng vang và tạo nên hình tượng kỳ diệu như các "kỳ án" của Bao Công (Trung Quốc)... xem lại hồ sơ của các vụ án ấy, chúng ta như được sống lại thực tế của cả một xã hội, một giai đoạn lịch sử phương Đông, phương Tây và nhất là được thấy rõ hơn vấn đề công lý của loài người, bản chất của các chế độ xã hội. Bài học lịch sử mà đúng là bài học nhân sinh, bài học của "đời".

Ở Việt Nam ta cũng đã xảy ra nhiều vụ án lớn, cả dưới thời phong kiến, thời thuộc địa và tất nhiên là cả với ngày nay. Ôn lại các "án xưa tích cũ" như vậy là một điều ích lợi, một thú vị cho sự khám phá và tìm tòi. Không phải chỉ là để thoả trí tò mò mà thực sự là để có những bài học thiết thực.

Nhưng chúng ta đều biết, hầu hết các vụ án thời xưa, lịch sử chỉ ghi chép một cách sơ sài. Nhà viết sử tuân theo bút pháp sử gia, chỉ nhắc qua và thường là phải nhắc theo quna điểm của giới chính trị đương thời, thậm chí phải bỏ qua nhiều chi tiết, nhiều nhận định quan trọng. Tất nhiên, nếu lục tìm các hồ sơ văn án thì còn thu thập đựơc nhiều tư liệu nhưng chúng ta không đủ những điều kiện ấy. Mà cứ nhìn nhận theo sử sách một cách sơ lược thì khó thấy được sự thật và thường bị ảnh hưởng bởi những khuynh hướng bất công.