Cuốn sách gồm các phần: 1/ Văn hiến Thăng Long trước những thời cơ và thách thức của thời đại ngày nay: Trong phần này tác giả nêu một số vấn đề công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa, những biến đổi lớn của thời đại ngày nay; 2/ Thực trạng và diễn biến của Hà Nội trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội như về đời sống vật chất và tinh thần, lối sống đạo đức, khoa học và giáo dục, văn học nghệ thuật, tâm linh và tín ngưỡng, môi trường thiên nhiên và biến đổi khí hậu; 3/ Cơ cấu xã hội ở Hà Nội ngày nay bao gồm công nhân, nông dân, trí thức, doanh nhân, thanh niên, phụ nữ, người cao tuổi, gia đình; 4/ Hà Nội trong bối cảnh văn hóa của nhân loại ngày nay.