Văn chương Sài Gòn 1881-1924; T3: Mật thám truyện

Trong tập truyện này, chúng tôi chỉ giới thiệu hai truyện đầu tiên trong loạt Mật thám truyện của Biến Ngũ Nhy đăng trên Tân Đợi Thời Báo. Những truyện còn lại cùng thể loại hoặc là loại truyện phiêu lưu mạo hiểm... chúng tôi sưu tầm từ các tờ báo khác như Nam Kỳ tuần báo, Nông Cổ Mín Đàm, Nam Kỳ Địa Phận... Đặc biệt, những truyện dịch trên Nam Kỳ tuần báo xuất hiện đầu tiên trên báo chí quốc ngữ nước ta. Thiển nghĩ, nếu không giới thiệu những tác phẩm này, chúng tôi tự thấy có lỗi với bản thân, có lỗi với bạn đọc và có lỗi với thế hệ sau này khi học, nghiên cứu văn học nước ta. Đây là điều chúng tôi rất muốn lâu nay nhưng chưa có dịp. Đã hơn 100 năm, văn học miền Nam vẫn chưa được biết đến nhiều, đây là dịp để các bạn có thể đọc được một phần những tác phẩm của tiền nhân còn lưu lại.

Cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, cuộc sống còn mang nhiều chất nông nghiệp, dù người Sài Gòn và một số đô thị ở miền Nam đã quen với nếp sống thành thị, nên sự nhàn rỗi cũng nhiều. Do vậy truyện thường viết chậm rãi, từ từ không gấp gáp như đời sống hiện nay. Cách sử dụng từ ngữ trong các truyện cũng gắn chặt với đời sống thường nhật nên lắm khi đọc thấy cộc cằn, thiếu mượt mà... Đó cũng là nét chung của văn chương quốc ngữ thuở ban đầu của chúng ta.

Dầu là truyện hình sự, trinh thám nhưng đây cũng là một mảng tiểu thuyết mang tính “lịch sử” của văn học Việt. Vì vậy, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc xa gần, đọc để giải trí, đọc để hiểu biết và cũng là cách tìm hiểu thêm về văn học Việt thuở ban đầu mà người xưa đã mất nhiều công sức để lại cho chúng ta.