Là những bài ký, tản văn của nhiều tác giả hoặc vô danh được tuyển chọn lại trong suốt thời kỳ lịch sử từ năm 1010 - năm Lý Thái Tổ soạn “Thiên đô chiếu”, dời kinh đô từ Hoa Lư về thành Đại La, lấy tên Thăng Long đến Hà Nội ngày nay.
Trong suốt 10 thế kỷ với biết bao biến thiên, đổi thay của đất nước, của Thủ đô thì những bài ký, tản văn - với vai trò “được ghi chép” hay nói đúng hơn là mang dấu ấn trực tiếp của “sự kiện” đã thể hiện một bức tranh khá sinh động, chân thực và khá đầy đủ về cuộc sống xã hội, con người, văn hoá, lối sống phong tục truyền thống của kinh thành Thăng Long xưa (từ năm 1010) trải qua bao biến thiên lịch sử cho đến Hà Nội ngày nay.
Trong tuyển tập ký, tản văn này đã thực sự dựng lại được sự hình thành và phát triển của Thủ đô Thăng Long - Hà Nội qua mỗi giai đoạn lịch sử. Các bài viết đã thể hiện những gì rất đời thường, từ miếng cơm, manh áo đến những chiến tích, từ những người bình dị đến các danh nhân, anh hùng lịch sử. Bắt đầu từ cổ, trung đại đến hiện đại, Thăng Long - Hà Nội đã tạo nên diện mạo của mình qua mỗi bài ký, tản văn.