Tướng quân và CEO

Từ sự cộng tác lạ thường giữa Steve Forbes, chủ tịch, giám đốc điều hành và tổng biên tập của Forbes Media với giáo sư lịch sử cổ đại John Prevas, cuốn sách Tướng quân và CEO đã ra đời và đưa ra những so sánh thú vị giữa sáu nhà lãnh đạo vĩ đại của thế giới cổ đại với các nhà lãnh đạo kinh doanh thời hiện đại.

Các nhà lãnh đạo vĩ đại không chỉ có tầm nhìn mà còn biết cách làm thế nào để biến nó thành hiện thực. Cyrus Đại đế thực hiện điều đó thông qua việc tạo ra một đế chế dựa trên lòng khoan dung và sự hòa hợp, một cách tiếp cận rất lạ đối với thời kỳ của ông hay bất cứ thời kỳ nào khác. Jack Welch và John Chambers đã xây dựng vương quốc kinh doanh của mình bằng cách thức tương tự, và cũng như Cyrus, họ vẫn là hiện tượng chứ không phải quy luật.

Các nhà lãnh đạo vĩ đại biết cách làm thế nào để xây dựng sự đồng thuận và động viên thuộc cấp hơn là chú trọng đến tính tư lợi. Xenophon đã gạt sang một bên những vấn đề cá nhân để lãnh đạo các đồng đội Hy Lạp của mình thoát ra khỏi một tình huống nguy hiểm ở Ba Tư – điều mà Lou Gerstner và Anne Mulcahy cũng đã làm để giải cứu IBM và Xerox.

Vấn đề tính cách trong lãnh đạo. Những kỹ năng lãnh đạo xuất chúng đã giúp Alexander Đại đế chinh phục được nửa phía đông của thế giới cổ đại, nhưng cuối cùng ông lại bị tiêu diệt do không chế ngự được chính những thành công phi thường của mình. Thế giới kinh doanh ngày nay tràn ngập những hình ảnh tương tự, điển hình là một người đang thụ án tù, Dennis Kozlowski, ban đầu đã rất thành công với đế chế kinh doanh của mình, để rồi tự hủy hoại bản thân do không kiểm soát được cái tôi quá lớn.

Một nhà lãnh đạo vĩ đại là người dám thách thức sự khôn ngoan thông thường và có khả năng suy nghĩ vượt ra khỏi các lối mòn để tạo nên những kỳ tích. Hannibal đã làm được điều mà không ai trong thế giới cổ đại có thể nghĩ tới: vượt dãy Alps giữa mùa đông giá lạnh để thách thức quyền kiểm soát thế giới của đế chế La Mã. Cũng với lối suy nghĩ đầy sáng tạo ấy, Serge Brin và Larry Page của Google đã dám đối đầu và đánh bại hai đối thủ cạnh tranh đáng gờm là Microsoft và Yahoo!

Nhà lãnh đạo phải có tham vọng mới thành công được. Và Julius Caesar là người đầy tham vọng. Ông đã dẫn dắt La Mã trở thành một đế quốc, nhưng thành công lại khiến ông tin rằng mình là thánh sống và làm ông mờ mắt trước những hiểm nguy xung quanh. Có nhiều nhà lãnh đạo kinh doanh và các “chúa tể vũ trụ” ở Phố Wall có điểm tương đồng với Caesar, nhưng không ai nổi bật hơn Hank Greenberg, người đã xây dựng công ty bảo hiểm AIG thành một đế chế rồi sau đó bị hạ gục tại đỉnh cao thành công bởi chính các con dao găm kinh doanh của các giám đốc dưới quyền ông.

Và cuối cùng, công tác lãnh đạo liên quan đến việc giữ được cái nhìn tỉnh táo và khiêm tốn khi đạt được thành công cũng như luôn tập trung vào những điều cơ bản - những vấn đề thiết yếu trong việc vận hành một tổ chức. Augustus đã cứu La Ma khỏi bị tan rã sau vụ ám sát Julius Caesar, cai trị đế quốc này trong suốt hơn bốn mươi năm và đưa La Mã lên đến đỉnh cao của quyền lực. Những điều tạo nên thành công của ông chính là sự khiêm tốn, là sự chú ý đến ngay cả những chi tiết tầm thường nhất của việc xây dựng và bảo trì cơ sở hạ tầng, và sự thấu hiểu những giới hạn. Augustus đã mang lại cho La Mã một giai đoạn phồn vinh và ổn định kéo dài nhiều thế kỷ, cũng như Alfred Sloan, với những cách thức tương tự, đã xây dựng GM thành một tập đoàn khổng lồ mà cho đến tận bây giờ vẫn đang chi phối ngành kinh doanh ô tô.