Tôi vừa được nhà thơ Lê Quang Trang, gửi tặng tập trường ca “Trên con đường ấy, Trường Sơn”.
Trường Sơn là đề tài đã theo đuổi nhà thơ Lê Quang Trang suốt nhiều năm tháng. Thời tuổi trẻ, anh đã vượt Trường Sơn nhiều ngày tháng để vào chiến trường Nam Bộ. Con đường Trường Sơn với tầm vóc vĩ đại của nó không chỉ là ký ức mà còn là đề tài kỳ bí, là món nợ đã theo đuổi anh suốt nhiều tháng năm. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước khép lại bằng chiến dịch Hồ Chí Minh vĩ đại, thu non sông về một mối. Anh đã có điều kiện và thời gian nhìn lại những năm tháng tuổi trẻ mà anh đã góp phần vào cuộc chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Trường Sơn – con đường mang tên Bác - ẩn dấu sự kỳ bí trong màu xanh ngút ngàn của rừng thẳm đại ngàn; hình ảnh hàng vạn những chiến sĩ, thanh niên xung phong quả cảm đã làm nên một Trường Sơn huyền thoại… mà anh gặp trên đường xuyên Trường Sơn năm nào luôn khắc khoải, thôi thúc anh tiếp tục khám phá, “giải mã” sự huyền thoại ấy của Trường Sơn…
Anh bắt tay vào viết tập trường ca “Trên con đường ấy, Trường Sơn” bắt đầu từ năm 1984, khi anh còn làm việc tại Hà Nội. Cho tới suốt 3 năm từ 2015 đến 2017 - khi ấy anh đã định cư tại Thành phố mang tên Bác, tập trường ca mới hoàn thành.
Lê Quang Trang sinh năm Đinh Hợi tại Vạn An, TP. Bắc Ninh. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, anh là phóng viên báo Văn nghệ Giải phóng. Sau này, anh là Trưởng ban Thư ký Tòa soạn báo Văn nghệ (Hội Nhà văn Việt Nam). Sau đó anh chuyển sang làm Trưởng ban Nhân dân Cuối tuần. Anh là Chủ tịch Hội đồng lý luận phê bình Hội Nhà văn Việt Nam. Nhà thơ Lê Quang Trang từ báo Nhân dân đảm nhiệm chức vụ Tổng Biên tập báo Đại Đoàn Kết… Rồi, anh chuyển vào sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh. Anh là Chủ tịch Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam…
Tập trường ca “Trên con đường ấy, Trường Sơn” gồm 7 chương: Tiềm thức - Đụng độ - Mưa nắng Trường Sơn - Cơn lũ - Những cánh chim đầu đàn - Chi nhánh/Chi lưu và Hạnh phúc.
Mở đầu tập trường ca, anh viết: “Đã nhiều đêm về trong giấc mơ tôi/Gặp lại Trường Trường Sơn những năng tháng cũ/Gặp rừng đại ngàn mùa khô lá đổ/ Gặp lại chiến tranh một thuở gian lao…”
Trong chương cuối cùng của tập trường ca, tác giả viết: “Hai vạn người trong các chị các anh ngã xuống/Xương thịt, linh hồn hòa với cỏ cây/Hòa với suối ngàn, hòa với trời mây/Hòa với lòng người, hòa cùng đất mẹ/Biết bao người gửi một phần cơ thể/Để lại cả quãng đời tuổi trẻ/Với mưa nắng Trường Sơn, với đất đá con đường/Để đến khi trở lại với đời thường/ Trái gió trở trời vẫn vết thương đau nhức/Có đồng đội chỉ sống bằng tiềm thức/Mà chẳng còn nhận thức của hôm nay/Trường Sơn ùa về cả trong giấc ngủ say/Với tiếng thét xung phong diệt địch. Không ít người lỡ một thời hạnh phúc/Muốn tịnh tâm quên năm tháng bốn mùa/Đã sang áo mâu sồng mà nghe tiếng chuông chùa/Ngỡ tiếng kẻng ra mặt đường làm nhiệm vụ. Sau tất cả và vượt lên tất cả/ Trong thẳm sâu là hạnh phúc tự hào/Tổ quốc cần, ta tự nguyện gửi trao/Hết tâm sức cho niềm tin cao đẹp/Biết hành động vì những điều hữu ích/Cho hôm nay và gửi lại mai sau.?...
Đã có rất nhiều trường ca viết về Trường Sơn. Trường ca “Trên con đường ấy, Trường Sơn” của Lê Quang Trang chắc chắn sẽ góp thêm vào kho tàng lịch sử vô giá của Trường Sơn, góp thêm một góc nhìn về Trường Sơn huyền thoại.
Trường Sơn huyền thoại chứa trong nó vô vàn sự kỳ bí. Những con người làm huyền thoại Trường Sơn gần nửa thế kỷ qua tiếp tục là đề tài để các thế hệ hôm qua và hôm nay khám phá và giải mã… Trường ca “Trên con đường ấy, Trường Sơn” hy vọng góp thêm sự khám phá và giải mã về Trường Sơn.
Trân trọng cám ơn nhà thơ Lê Quang Trang.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
NB-NV Phạm Thành Long