Cuốn sách Trạng nguyên Nguyễn Xuân Chính (1588-1647)tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Xuân Chính, còn gọi là Trạng Cháy của đất Kinh Bắc khoa bảng, một vị trạng nguyên nổi tiếng với tinh thần hiếu học, luôn bền lòng, vững chí vượt qua mọi khó khăn để thực hiện ước mơ "trạng nguyên" từ thuở niên thiếu của mình, để rồi khi làm quan lại tận tụy, cần mẫn đóng góp sức mình vào việc trị quốc an dân.
Cuốn sách còn là những trang viết về quê hương, về tuổi thơ, bước đường thi cử gian nan, những năm tháng làm quan của Trạng nguyên Nguyễn Xuân Chính. Cuốn sách là lời tri ân của thế hệ đi sau với một vị quan thanh liêm mẫu mực đã cống hiến hết mình cho quê hương, đất nước mà trên hết đó là tình yêu và lòng tự hào dành cho mảnh đất và con người Kinh Bắc.