Tiểu vùng văn hóa xứ Nghệ (Nghệ An - Hà Tĩnh)

Tiểu Vùng Văn Hóa - Xứ Nghệ
Xứ Nghệ là tiểu vùng văn hóa bao gồm hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Con người xứ Nghệ có những nét tính cách nổi trội khó pha lẫn với bất kỳ một vùng miền nào của đất nước, điều này đã được không ít nhà nghiên cứu, nhà chính trị nhận định. Trong bài viết này, tác giả nêu lên một khía cạnh có thể coi là hằng số tích cách của người Nghệ, lý giải cơ sở nẩy sinh của những tính cách này và nhìn nhận khả năng biến đổi của tính cách Nghệ trong giai đoạn đất nước hội nhập quốc tế; đồng thời, tác giả cũng đưa ra một số khuyến nghị về phát huy phẩm chất tốt đẹp của người Nghệ trong bối cảnh ấy.
Xứ Nghệ bao gồm vùng đất Nghệ An và Hà Tĩnh, từ huyện Quỳnh Lưu ở phía Bắc cho tới Kỳ Anh ở phía Nam với chiều dài khoảng 200 km, tuy hai vùng hành chính khác nhau nhưng "xét về mặt văn hóa thì gộp lại làm một lại hợp lí hơn"; "... Nghệ An và Hà Tĩnh lại tuy hai mà một"(Đinh Gia Khánh - Cù Huy Cận, 1995, tr.129), một tiểu vùng văn hóa thống nhất. Kỳ thực, người Nghệ An và Hà Tĩnh trong nếp nghĩ và lối sinh hoạt hằng ngày ít khi có sự phân chia rạch ròi đâu là Nghệ An, đâu là Hà Tĩnh. Cũng có thể nói, đó là một ranh giới mờ. Trong bài viết này, chúng tôi cũng không có ý định tách bạch xứ Nghệ vì làm điều này là rất khó mà cố gắng nhìn nhận điểm chung thống nhất trong tính cách Nghệ đã được hình thành từ bao đời nay.