Thu Bồn - Tráng sĩ hề... dâu bể

"Nhắc đến Thu Bồn, người ta nhắc đến một tài năng vạm vỡ, một sinh lực tràn đầy, một người triệt để trong ý nghĩ và hành động, một người luôn phát quang để vượt lên phía trước... Thu Bồn là nhà thơ tài hoa, một người dồn đúc nhiều tài năng trong một tài năng... Thu Bồn là một trong những nhà văn xuất sắc nhất của thế hệ các nhà văn chống Mỹ, là nhà văn hàng đầu của mảng văn học chiến tranh nhân dân và quân đội cách mạng."

Đó là những lời đẹp đẽ và xúc động của nhà thơ Hữu Thỉnh, bấy giờ là Bí thư Đảng Đoàn, Tổng thư ký Hội Nhà Văn đọc trong tang lễ nhà thơ được tổ chức trọng thể ở Thành phố Hồ Chí Minh. Cuộc đời hoạt động cách mạng sôi nổi và thành tựu sáng tác xuất sắc trong hơn nửa thế kỷ của ông là cơ sở cho sự đánh giá đó. Một năm sau ngày ông mất, nhà văn Hoàng Minh Nhân, người biên tập Tủ sách Đất Quảng, đã biên soạn và xuất bản cuốn Thu Bồn - Gói nhân tình gần 1.000 trang. Tập sách đã tập hợp tương đối đầy đủ những bài viết, những lời chia buồn của nhiều nhà lãnh đạo cao cấp, đại diện các địa phương là quê hương và nơi nhà thơ đã sống và chiến đấu. Phần nhiều hơn là bài viết của đồng nghiệp và bạn bè bày tỏ lòng thương tiếc, yêu mến, và đánh giá cao phẩm chất sống và sáng tác của ông.

Kỷ niệm 10 năm ngày mất của nhà thơ (17/6/2003 - 17/6/2013), khi biên soạn tập sách Thu Bồn - Tráng Sỹ Hề... Dâu Bể, trân trọng tấm lòng tận tụy của nhà văn Hoàng Minh Nhân (1942-2011) với nhà thơ đàn anh, đồng hương, đã đột ngột qua đời, chúng tôi đã sử dụng lại một phần tư liệu đã có trong Gói Nhân Tình. Phần còn lại là những bài thơ của Thu Bồn được nhiều người yêu thích, các bài viết thay cho Tự truyện mà nhà thơ chưa kịp hoàn thành. Phần chủ yếu là bài viết của bạn bè văn nghệ và những người thân như một nén hương tưởng nhớ một nhà thơ thật sự tài năng. Đây cũng là dịp nhìn lại để đánh giá một cách bình tĩnh và công bằng hơn đóng góp của Thu Bồn vói tư cách một người chiến sỹ luôn có mặt ở những tuyến đầu nóng bỏng trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và một nhà thơ lớn, mà nhiều tác phẩm đã thành những tượng đài trong văn học hiện đại nước nhà. Không bao giờ có tiếng nói cuối cùng về sự nghiệp cũng như tác phẩm của một nhà thơ. Thu Bồn - Tráng Sỹ Hề... Dâu Bể chỉ là góp thêm một phác thảo chân dung nhà thơ Thu Bồn, người mà trong sổ tang, Nhà thơ Hữu Thỉnh khẳng định:

Cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Thu Bồn là một mẫu mực về tấm gương chiến đấu, sáng tạo vì Tổ quốc, vì nhân dân. Những tác phẩm nổi tiếng của Anh sẽ còn mãi với bạn đọc Việt Nam nhiều thế hệ.

Anh Thu Bồn ơi, một con người, một tài năng như Anh sẽ còn mãi!