Thời thơ ấu / Macxim Gorki

Thời thơ ấu là một tác phẩm nổi tiếng thuộc thể loại tiểu thuyết. Là những trang hồi ký của cậu bé A-lếch-xây về một quá khứ đau buồn và sóng gió. Mở đầu câu chuyện là cuộc đời của Lio-nga (tên thật mật của A-lếch-xây) là cái chết của bố cậu. Cậu bé kỳ lạ này chỉ sợ hãi. Nhưng đó chính là cảm nhận rất chân thực của cậu bé khi ấy. Cái chết của một người thân yêu nhất đã để lại nhiều ám ảnh trong tâm trí non nớt của cậu bé cho đến suốt cuộc đời.
Sau biến cố đau buồn đó, cậu về quê với bà và mẹ. Nhưng cuộc sống nơi thôn quê nào đâu có bình yên như cậu nghĩ. Những cuộc cãi vã, những trận đòn, những cái chết là những gì xảy ra thường nhật ở đây. Thời gian vẫn trôi, cậu bé Lio-nga chuyển nhà cùng ông bà, còn người mẹ yêu dấu của cậu đã bỏ đi biệt tăm. Không có mẹ ở bên, sống với ông bà, cấu bé ngày càng trở nên tự lập hơn. Và rồi một ngày, mẹ trở về cùng người chồng mới. Mẹ có con với người mà Lio-nga rất ghét đó. Nicolai- cậu bé mới sinh rất yếu ớt, và chẳng hiểu sao, cả Kolay và A-lếch-xây đều có cảm tình với nhau. Lio-nga có trách nhiệm trông em. Chẳng bao lâu, mẹ kiệt sức rồi mất. Mất mẹ như mất điểm tựa tinh thần duy nhất, cả A-lếch-xây và ông bà đều buồn. Câu chuyện kết thúc bằng một cái kết mở.