Năm 1972, một số anh em chúng tôi - những sinh viên năm cuối khoa Sử, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, lần lượt được lên đường tham gia quân đội, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang ở vào thời kỳ gay go, ác liệt. Có sự trùng hợp ngẫu nhiên là chúng tôi đều được điều về Quân chủng Hải quân anh hùng. Và, không hẹn mà nên, trong chúng tôi đều hình thành ước muốn được góp phần tham gia viết sử chiến đấu của các lực lượng vũ trang, đặc biệt là được viết về lịch sử quân thuỷ của tổ tiên ta. Điều ước muốn đó hình như đã trở thành một lẽ tự nhiên đối với mỗi chúng ta, những chiến sĩ Hải quân yêu mến lịch sử đất nước và yêu mến Quân chủng mà mình phục vụ.
Bản đề cương cuốn sách này được bắt đầu phác thảo từ ngày 5-8-1972, tức là Ngày truyền thống Bộ đội Hải quân. Nhưng, do những khó khăn khách quan, cộng với những hạn chế của bản thân người viết, phải đến mười năm sau, cũng vào dịp kỷ niệm Ngày truyền thống Hải quân, bản thảo mới được viết xong.