Những Đêm Trắng

Cuộc đời Dostoevsky có một điểm đứt gãy – đó là khoảnh khắc thần Chết ập xuống pháp trường, rồi vụt bay đi, để lại một đại văn hào tương lai của nước Nga đang sống mà ngỡ mình đã chết.
Các kiệt tác về tình yêu "Những đêm trắng" (1848) và "Cô gái nhu mì" (1876) của ông thuộc về hai khoảng đời mà biến cố đó ngăn chia. Hai nhân vật chính – chàng viên chức xoàng mơ mộng và người chủ tiệm cầm đồ tự kỷ, thù ghét xã hội - rất cô đơn. Còn Nastenka và người vợ nhu mì trong hai câu chuyện đều trẻ tuổi, tâm hồn trong trắng, xuất hiện như ánh sáng trong lành cho cuộc đời hai kẻ nọ. Nhưng cũng như những đêm trắng huyền diệu của đô thành Saint Peterburg chẳng thể nào kéo dài vĩnh viễn, những ngày tươi đẹp vụt qua, tuyết băng ập đến, hạnh phúc mà người mơ mộng hay người chủ tiệm cầm đồ chờ mong đều sớm lụi tắt, để lại hoài niệm u buồn và câu hỏi mênh mang: “Không, thực đấy, ngày mai người ta mang nàng đi thì tôi sẽ ra sao?”