Người Pháp Và Người Annam: Bạn Hay Thù?

Chắc hẳn sẽ có người nêu câu hỏi tại sao tác giả lại đặt tựa đề của cuốn sách Người Pháp, Người AnNam - Bạn hay thù?

Chỉ một chuyện ấy thôi cũng tạo nên sự hứng thú và quan tâm đặc biệt. Bởi vì bạn hay thù thì lịch sử tự thân nó đã có câu giải đáp hiển nhiên. Nhưng dưới con mắt của một nhà báo, nhà sử học chuyên nghiên cứu về Đông Dương như Philippe Devillers thì vấn đề này đã được soi rọi dưới một góc độ chuyên môn và cẩn trọng.

Công trình này được Philippe Devillers để công sưu tầm tư liệu, biên soạn cách đây hơn 50 năm. Tuy nhiên nó mới chỉ được Nhà xuất bản Denoel xuất bản bằng tiếng Pháp năm 1998.

Và trong tay các bạn là bản dịch đầu tiên ra tiếng Việt. Đó là một tin vui cho mọi người, đặc biệt là giới sử học, và những ai có quan tâm đến lịch sử Việt Nam thời cận hiện đại

Tác phẩm này, Philippe Devillers lấy thời gian từ 1856 - 1902, chỉ vẻn vẹn có 50 năm thôi, nhưng các biến cố lịch sử xảy ra đối với nước Pháp vả nước An Nam thật dồn dập, gay cấn và phức tạp đã trở thành đề tài thu hút bao tâm lực của tác giả trong việc sưu tầm tư liệu, thẩm định và viết nên nó.

Là người Pháp, lại có thời gian dài sống ở Việt Nam, khi mà các sự kiện lịch sử liên quan đến công trình của mình vừa mới xảy ra không lâu lắm, điều này đem lại cho ông lợi thế rất nhiều hơn các đồng nghiệp.

Những sự kiện xảy ra trong triều đình nhả Nguyễn, phản ứng của dân chúng Việt Nam cùng với động thái của chính phủ Pháp từ buổi đầu người của họ tìm kiếm thuộc địa, tiến hành xâm lăng, cho đến khi họ đặt được ách cai trị trên một đất nước xa xôi đã được tác giả theo sát, rọi chiếu, mổ xẻ để trình trước chúng ta bức tranh toàn cảnh, chi tiết về một giai đoạn của lịch sử Đông Dương cận đại.

Vậy thì Người Pháp, người An Nam - bạn hay thù? Không có gì thay thế cho sự thật và sự khách quan của lịch sử.