Nhân vật chính của cuốn tiểu thuyết chân dung này là giáo sư Ca Văn Thỉnh - một nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học, đồng thời là một nhân sĩ trí thức yêu nước với nhân cách lớn, suốt đời cống hiến cho quê hương, đất nước và sự nghiệp văn hóa dân tộc.
Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, dù hoàn cảnh khó khăn nhưng nhờ học giỏi, Ca Văn Thỉnh nhận được học bổng của trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội – nơi đào tạo trí thức hàng đầu của Đông Dương lúc bấy giờ. Thời gian này, ông đã cùng các đồng môn tham gia hoạt động sôi nổi trong phong trào học sinh sinh viên yêu nước ở Hà Nội. Đây cũng là giai đoạn ông chính thức dùng ngòi bút của mình như một phương tiện đấu tranh cách mạng.
Từ đó về sau, dù ở bất cứ cương vị nào, nhà giáo Ca Văn Thỉnh cũng luôn đem hết sức mình đóng góp cho đất nước, nhân dân. Với những cống hiến to lớn trên các mặt chính trị, xã hội, giáo dục, ông đã được Nhà nước trao tặng Huân chương độc lập hạng nhất.
“Ngạc Xuyên hiền nhân” phác họa một cách chân thực, cảm động về chân dung, cuộc đời của vị hiền nhân đáng kính nói trên.