Nâng niu

Qua hơn 500 trang sách, ở phần 1 - "Một thời để thương", là cảm nghĩ của các đồng nghiệp như Lý Lan, Nguyễn Quang Sáng, Vũ Ân Thy, Nguyễn Nhật Ánh, Trần Nhật Vy, Lê Minh Quốc, Vũ Quần Phương… kể lại kỷ niệm và cảm nghĩ khi đọc những tác phẩm của Lê Giang. Qua đó, ta thấy hiện lên chân dung của một nhà thơ, nhà nghiên cứu, tác giả kịch bản... mà nổi bật nhất là tâm hồn của một con người luôn đau đáu với ca dao, dân ca, đi tìm tiếng nói quê kiểng còn lưu giữ ký ức bà con nhiều vùng miền.

Qua phần 2 - "Một thời để nhớ", là những tùy bút bay bướm, ngẫu hứng thân mật của Lê Giang dành cho bạn văn. Đó là những trang viết về nghệ sĩ Viễn Châu, Nguyễn Duy, Xuân Hồng, Lưu Hữu Phước, Trần Kiết Tường, Trịnh Công Sơn…; là bác sĩ Nguyễn Văn Hưởng, Nguyễn Văn Thủ… Điều này cho thấy nhà thơ Lê Giang là người đôn hậu, có trước có sau, những tình cảm buồn vui trong một thời kháng chiến, chị không hề quên.

Không chỉ văn xuôi, tình cảm ấy còn thể hiện ở thơ, chẳng hạn với nghệ sĩ Quốc Hương là những câu thấm thía ruột thịt: "Ơi anh chàng hát rong ơi!/Dù anh có đi cùng trời cuối đất/Thì bà con cũng nhận ở nơi đây/Nơi con kinh Kiểm Lâm ở cuối trời này/Họ đã sinh ra người hát rong hát những bài ca/Cho người trồng khoai gieo lúa/Những bài ca tuổi trẻ/Để làng xóm nhớ anh/ Lên cao như ngọn tre/Và xuống trầm như nước lũ". Chị dành cho nhạc sĩ Xuân Hồng những câu chí tình: "Khóc thương nhau biết bao nhiêu cho đủ/Phải nén lòng dành nước mắt khi vui"…

Thêm một điều lý thú, không thể không nhắc đến còn là các bài viết kể lại quá trình chị đi sưu tầm dân ca, ca dao với nhiều chi tiết ngộ nghĩnh, lạ lẫm. Có lẽ bạn đọc phải cảm động khi đọc "Xóm góa": "Chúng tôi ngồi sát vạt vào họ, sát vạt câu ca dao: "Hai tay bưng dĩa cá chiên/ Chồng thanh vợ lịch mải nhìn quên ăn". Ơi, chồng của câu hát đâu, sao không đối lại?".

Ngoài ra, còn là những trang nhật ký của một người đi nhặt từng hạt ngọc nơi đồng sâu, bưng biền còn đang lưu giữ trong ký ức dân gian: "Gió thổi ù ù trên đồng sậy đưng trống trải gợi lên biết bao vui buồn, biết bao ơn nghĩa. Nhớ lại nhiệm vụ chính trị của mình sáng giờ chưa có "hột" nào, chúng tôi mở vài đoạn băng làn điệu dân ca thu được cho chị Sáu phụ trách xã nghe, để khi gần gũi mấy má, mấy dì nắm trước tình hình hò, lý… và hẹn ngày trở lại".