Cuốn sách này trước hết nhằm theo dõi sự thay đổi những quan niệm về văn học và phương pháp tiếp cận sáng tác văn học qua các giai đoạn. Tuy vậy cũng không thể bỏ qua những sự kiện quan trọng khác của đời sống lí luận, phê bình, chẳng hạn như những cuộc tranh luận văn học, các sự kiện xã hội, văn hóa, văn học có tác động mạnh đến đời sống lí luận, phê bình văn học một thời. Chính vì thế trong cuốn sách này, với mỗi giai đoạn, chúng tôi đều chia ra làm hai phần để trình bày: phần tổng quan mô tả những nét chính bối cảnh đời sống lí luận, phê bình; phần kia – những lối tiếp cận văn học, nhấn mạnh vào tư tưởng và phương pháp phê bình của các tác giả tiêu biểu.