Nếu độc giả yêu thích văn học Việt Nam, mà chưa từng đọc “Lều Chõng” – ắt hẳn sẽ là một thiếu sót lớn. Bởi sẽ không thể tìm được ở đâu một lối văn kể chuyện hấp dẫn đầy tính châm biếm đến vậy, một cuốn tiểu thuyết vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính văn học, tình cảm nhưng cũng đầy khoa học của nhà văn Ngô Tất Tố.
“Lều Chõng” là tiểu thuyết phóng sự lịch sử mô tả mạch lạc, sinh động toàn bộ hệ thống khoa cử từ khảo hạch, thi Hương, đến thi Hội cho tới thi Đình do nhà nước phong kiến thống lĩnh, chỉ đạo tổ chức thực hiện. câu chuyện về con đường tiến thân thông qua khoa cử của kẻ sĩ dưới thời phong kiến. Khắc họa cuộc sống của người dân luôn tin rằng hoặc hành thi đỗ làm quan là con đường độc nhất, khó khăn nhất nhưng cũng đầy vinh quang nhất. Ông Đồ, ông Nghè, Thám Hoa,… là những người luôn được coi là tầng lớp tri thức, được coi trọng trong xã hội. Nhưng chúng ta không hề biết để được những vị trí ấy, họ đã phải đánh đổi những gì. Thành công đặc sắc của “Lều Chõng” là thẳng thắn đề cập tới bi kịch của giới nhà Nho, đã vỡ mộng với ảo tưởng khao khát “cuộc đời vàng xon” khi thành đạt, đã vô cùng ngán ngẩm kiếp sống lao đao trên “con đường lều chõng”, “kẻ sĩ” đã thức tỉnh, cùng người thân rũ bỏ tâm lý “đam mê hoài vọng về khoa cử”, thành tâm trở về với đời thường.