Biển, đảo với đất liền là hai phần máu thịt không thể tách rời để tạo nên hình hài Tổ quốc, Trong tâm thức người Việt, Trường Sa và Hoàng Sa là một khái niệm vừa đẹp vừa thiêng liêng. Nằm ngoài đại dương bao la nơi hứng chịu muôn vàn thiên tai khắc nghiệt, sóng gió bão tố, Hoàng Sa, Trường Sa như một niềm tự hào về chủ quyền đất nước, độc lập dân tộc. Đó là núm ruột của người Việt Nam.
“Ân đức xây dựng miền đảo Lý
Nghĩa tình bồi đắp dãi Hoàng Sa”
Biển, đảo Việt Nam không chỉ là không gian rộng lớn để sinh tồn mà còn là một phần không thể thiếu trong tình cảm, tâm hồn, đời sống tâm linh truyền đời của các thế hệ con Rồng, cháu Tiên, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa yêu dấu. Tổ tiên của chúng ta đã dày công vun đắp nên một Việt Nam vững chãi và tươi đẹp như ngày hôm nay. Mỗi chúng ta phải có ý thức, trách nhiệm, nghĩa vụ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ - chủ quyền đất nước như bảo vệ tính mạng của mình. Mỗi tấc đất của quốc gia là tài sản, là mồ hôi xương máu của biết bao thế hệ cha anh tạo dựng nên.
Ơi Trường Sa! Ơi Hoàng Sa!
Tháng năm gắn bó như da thịt mình
Dù cho sóng gió bất bình
Quân dân biển, đảo đinh ninh lời thề
Chiến hào súng thép, vai kề
Bao nhiêu sức vóc dồn về hôm nay
Đất liền, tay lại tiếp tay
Giữ yên biển, đảo những ngày bão giông.
Chúng ta không thể vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt đó nếu như không có lòng yêu nước nồng nàn và nỗi khát khao bảo vệ lãnh hải, gìn giữ cho thế hệ mai sau:
“ Hoàng Sa mây nước bốn bề
Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa”
Tập bút ký Hoàng Sa, Trường Sa trong ta của Tác giả - nhà văn, nhà báo Chi Phan. Cuốn sách được xuất bản năm 2014 gồm 27 bài viết, 235 trang; khổ: 13 x 20,5 cm, chia làm 3 phần :
Phần 1: Ngày ấy Trường Sa.
Cho chúng ta thấy được những khó khăn, thử thách của quân và dân ta trên các đảo phải chịu đựng ngoài sức tưởng tượng của con người mà còn vô cùng cảm phục, tự hào bởi khí phách hiên ngang chống chọi với quân thù, bão tố của quân dân bám đảo nơi đây. Với rất nhiều chi tiết, số phận cụ thể cùng cảnh trời, cảnh biển được miêu tả sống động, ngoài giá trị tư tưởng, các bài viết trong phần này có thể coi như những trang lịch sử để thế hệ hôm nay và mai sau hiểu thêm về Hoàng Sa, Trường Sa, về biển trời Tổ quốc…
Phần 2: Trường Sa hôm nay.
Đây là những bút ký, ghi chép về con người và cuộc sống sinh hoạt, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của quân dân huyện đảo Trường Sa hiện nay. Sự đổi mới ở đây thật kỳ diệu và ngỡ ngàng. Cảm xúc bao trùm khi đọc các bài viết về Trường Sa hôm nay là niềm phấn khởi, tin tưởng bởi sức mạnh đoàn kết của quân dân trên quần đảo và sức mạnh tổng hợp của cả nước với Trường Sa, tiền tuyến vững chắc, oai nghiêm. Đọc các bài ‘Con tàu nối huyện đảo Trường Sa với đất liền’, ‘Thương lắm, ơi Trường Sa!’, ‘Làng mới ở Trường Sa’, ‘Phao cứu sinh của quân dân biển, đảo’, ‘Góp đá xây dựng Trường Sa vững chãi, kiên cường’, ‘Những văn nghệ sĩ ở Trường Sa’… bạn đọc như được xem những bộ phim phóng sự phản ánh sự thay đổi diệu kỳ của Trường Sa hôm nay. Ngoài những con mắt thần, những bàn tay nắm chắc vũ khí đêm ngày canh giữ biển trời, hải đảo ta còn nghe rộn vang tiếng trẻ học bài, tiếng ru ngọt ngào của người mẹ trẻ, tiếng chuông chùa thanh thản đêm đêm… Tất cả đều bắt nguồn từ tiếng lòng sâu thẳm hãy bảo vệ và xây dựng Hoàng Sa, Trường Sa, vùng biển, đảo thiêng liêng do cha ông để lại…
Phần 3: Chân lý không thể đảo ngược.
Những chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam có từ hàng trăm năm trước tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa ở Biển Đông. Dù ai có bày đặt ra trăm nghìn mưu kế, diễu võ giương oai, chân lý trên cũng không thể đảo ngược.
Ngày nay, chúng ta đang được sống trong hòa bình, nhưng cả dân tộc vẫn một lòng hướng về biển đảo với tình yêu quê hương Tổ quốc dạt dào, coi Hoàng Sa, Trường Sa như một phần máu thịt không thể tách rời người dân Việt Nam. Ta phải giữ lấy chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Trên đảo quê hương luôn có những tay súng sẵn sàng chiến đấu chống mọi kẻ thù xâm lược. Các anh được tiếp sức bởi hơn 90 triệu tấm lòng của người dân đất Việt ở đất liền và kiều bào ta trên khắp thế giới. Hôm nay, giữa bão tố, giữa nắng gió muôn trùng sóng vỗ, đời sống của cán bộ chiến sĩ và người dân trên huyện đảo Trường Sa vẫn từng ngày được cải thiện rõ rệt. Những cố gắng, những nỗ lực không biết mệt mỏi của các cán bộ chiến sĩ tại huyện đảo Hoàng Sa, Trường Sa, tiếp nối từ truyền thống anh dũng bất khuất và hào hùng của các thế hệ đi trước đã và đang củng cố vững chắc chủ quyền Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, vốn đã được khẳng định vững chắc từ trong hàng trăm năm lịch sử.