Đền thượng Cổ Loa và những bí ẩn trong lòng đất

Khu Di tích Cổ Loa là một quần thể di tích có diện tích trải rộng trên địa phận của các xã Cổ Loa, Dục Tú và Việt Hùng thuộc huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. Cổ Loa từng là Kinh đô của Nhà nước Âu Lạc thời kỳ An Dương Vương (khoảng thế kỷ III trước Công nguyên) và của nước Đại Việt thời Ngô Quyền (thế kỷ X) mà thành Cổ Loa là một di tích minh chứng còn lại cho đến ngày nay. Thành Cổ Loa được các nhà khảo cổ học đánh giá là “tòa thành cổ nhất, quy mô lớn vào bậc nhất, cấu trúc cũng thuộc loại độc đáo nhất trong lịch sử xây dựng thành lũy của người Việt cổ”.

Trong quần thể Khu Di tích lịch sử Cổ Loa, để tưởng nhớ vua An Dương Vương - người đã có công dựng nước trong buổi đầu của lịch sử dân tộc, các triều đại phong kiến đã có sắc phong cho lập đền thờ. Trong hệ thống các di tích thờ An Dương Vương, triều đình và Hoàng gia nước Âu Lạc ở Cổ Loa, Đền Thượng giữ vị trí trung tâm. Đền Thượng (đền Thục Phán An Dương Vương) được xây dựng năm 1687 đời vua Lê Hy Tông, tọa lạc trên một quả đồi xưa có cung thất của vua.

Để giúp bạn đọc hiểu biết sâu sắc hơn về những giá trị lịch sử - văn hóa, những giá trị hiện hữu và những giá trị trong lòng đất của Khu Di tích Cổ Loa nói chung, Đền Thượng - Cổ Loa nói riêng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Đền Thượng - Cổ Loa và những bí ẩn trong lòng đất của TS. Lại Văn Tới, hiện là Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh thành, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Là nhà khảo cổ học đã có nhiều năm gắn bó với Khu Di tích Cổ Loa, luôn trăn trở trước yêu cầu cần “giải mã lịch sử” thông qua kết quả của các đợt khai quật khảo cổ học, TS. Lại Văn Tới đã mang đến cho bạn đọc một cái nhìn toàn cảnh về Khu Di tích Cổ Loa: từ những điều kiện về địa chất, khí hậu, đất đai, sinh vật... của vùng đất Cổ Loa đến việc đi sâu phân tích những di tích, di vật về Đền Thượng trong quá trình phát triển từ tiền sử cho đến thời Lê - Nguyễn. Bên cạnh đó, tác giả đi sâu phân tích và làm sáng tỏ vị trí của Đền Thượng trong Khu Di tích Cổ Loa và bước đầu nêu lên những giải pháp góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị độc đáo của Khu Di tích Cổ Loa nói chung, Đền Thượng - Cổ Loa nói riêng.