Nhà văn vốn thích “sống lặng lẽ, đi và viết” ấy dường như đã muốn “nhìn lại mình” qua tập ký này. Đau đáu sông quê phân rõ làm hai phần: phần một có tiêu đề là “Đất và người vùng đất cực Nam Tổ quốc - thời bình”; phần hai là “Viết trong chiến tranh”. Thời chiến, Nguyễn Thanh chọn ra 24 câu chuyện mà chỉ cần nghe tên tác giả đặt cho mỗi chuyện, có thể hình dung không khí chiến tranh thời đó: Đi về phía có tiếng súng; Người đàn bà cản xe bọc thép; Ông già Bá đỏ; Bến tập kết Sông Đốc - xuân 74; Nhớ thương nơi chót cùng đất nước; Nhật ký về những con đường mòn; Chuyện xóm Đìa; Trên đồng Phong Thạnh… Thời bình có: Đất cũ, người xưa và cây me già; Đau đáu sông quê; Vùng biển ấy; Cầu Tắc thủ - một mảnh hồn quê; Rừng cháy và những người đi qua rừng; Tản mạn về ngôi trường cũ; Viết trên nền đất cũ…