Cuộc cạnh tranh chất xám vĩ đại

Cuộc cạnh tranh chất xám vĩ đại (The great brain race) của tác giả Ben Wildavsky là một quyển sách súc tích và uyên bác, được thực hiện dựa trên ảo sát, nghiên cứu khác nhau trong bối cảnh đời sống giáo dục toàn cầu hiện tại. Từ những thông tin tản mạn, tác giả đã vẽ ra một bức tranh tổng thể cuộc cạnh tranh toàn cầu nhằm thu hút tài năng, trí tuệ từ khắp nơi và tiếp tục phác thảo thêm vào bản đồ đại học, khoa học công nghệ thế giới. Một thực tế cho thấy, cả thế giới đã và đang bước vào thời đại toàn cầu hóa tri thức và giáo dục. Do đó, cuộc chạy đua kinh tế thực chất là cuộc chạy đua khoa học công nghệ, “chất xám”. Các đại học tạo ra tri thức và tinh hoa cho xã hội, do đó sẽ ảnh hưởng quan trọng lên việc định hình thế giới trong thế kỷ 21. Cuộc cạnh tranh chất xám vĩ đại quả thực là cuốn sách hữu ích dành cho tất cả những ai muốn có cánh cửa nhìn ra một cuộc chuyển động thế giới đang diễn ra mạnh mẽ và gây ảnh hưởng lên mọi quốc gia.

Trong cuốn Cuộc cạnh tranh chất xám vĩ đại, cựu biên tập viên giáo dục Ben Wildavsky của tờ U.S. News & World Report trình bày câu chuyện đại chúng đầu tiên về cuộc cạnh tranh quốc tế giành lấy những bộ óc xuất sắc nhất đang chuyển hóa cả thế giới giáo dục đại học và đi vào lý giải tại sao cuộc cách mạng này cần được chào đón chứ không phải là e sợ.

Mỗi năm, gần ba triệu sinh viên quốc tế đi học bên ngoài đất nước của mình, tăng 40% kể từ năm 1999. Các trường và viện đại học mới được tạo dựng hoặc mở rộng ở Trung Quốc, Ấn Độ và Ả - rập Xê - út đang cạnh tranh với những trường và viện đại học tương tự như Harvard và Oxford để đạt tầm xuất sắc về ban giảng huấn, sinh viên và nghiên cứu. Những trường đại học vệ tinh của các viện đại học phương Tây đang mọc lên ồ ạt từ Abu Dhabi và Singapore cho đến Nam Phi. Tác giả Ben Wildavsky cho thấy rằng: Khi các viện đại học quốc tế phấn đấu để đạt đẳng cấp thế giới, thị trường giáo dục toàn cầu mới sẽ đem lại nhiều cơ hội cho nhiều người hơn bao giờ hết.

Dựa trên những ghi nhận ở phạm vi rộng lớn từ Trung Quốc, Ấn Độ, Hoa Kỳ, Châu Âu và Trung Đông, Wildavsky ghi lại theo trình tự thời gian mức độ lưu chuyển quốc tế chưa từng thấy của sinh viên và giảng viên, hiện tượng lan tràn nhanh chóng các trường đại học chi nhánh, sự gia tăng các trường và viện đại học vì lợi nhuận, và quá trình mở rộng đáng chú ý ở tầm quốc tế các bảng xếp hạng đại học. Một số vị lãnh đạo viện đại học và chính quyền nhìn nhận sự trỗi dậy của cuộc cạnh tranh học thuật toàn thế giới là một mối đe dọa, nên đã đi quá xa đến mức giới hạn khả năng lưu chuyển của sinh viên hoặc cản trở việc mở rộng xuyên biên giới các trường và viện đại học. Nhưng Wildavsky lập luận rằng thị trường học thuật này đang tạo ra một cơ chế trọng dụng nhân tài toàn cầu mới, một cơ chế mà nhờ vào đó việc phổ biến tri thức sẽ đem lại lợi ích cho mọi người, cả về giáo dục lẫn kinh tế.

Với nguồn thông tin giá trị phong phú, đa dạng, Cuộc cạnh tranh chất xám vĩ đại đã vượt qua phạm vi của một cuốn sách. Đây là một “kho tàng tri thức” quy mô được cập nhật mới nhất, có lý luận, phân tích và được đúc kết thành nhận thức chung dễ nắm bắt cho độc giả. Nếu bạn là người muốn xây dựng đại học hiện đại, đại học đẳng cấp quốc tế hoặc muốn nhìn vào chiều sâu của lịch sử, sứ mạng của đại học, những vấn đề đại học phải đối mặt tương lai hoặc quan trọng hơn, nếu bạn muốn có tầm nhìn cho nền đại học tương lai của quốc gia mình, thì tốt nhất không nên bỏ qua cuốn sách này.