Sớm ý thức về văn hóa Việt, nguồn cội Việt, Tô Hoài đã kể lại những truyện cổ tích, dân gian bằng văn phong giản dị nhưng giàu mê lực của ông. Với ông, “Cổ tích mang diện mạo và tâm hồn người. Mọi mặt gốc gác, nề nếp và truyền thống đều in hình bóng tuyệt vời trong cổ tích. Nghe cổ tích, ngẫm cổ tích, thấy được và cắt nghĩa được tất cả cơn cớ ta tồn tại, ta sinh sôi.” Chính vì thế, không ngạc nhiên khi ông đã viết hàng trăm cổ tích. Những Chuyện ngày xưa ông kể; các sự tích, truyện thần tiên, nhân vật lịch sử, truyện của các dân tộc thiểu số dưới ngòi bút của ông vừa quen thuộc, vừa lạ lẫm, mới mẻ và thú vị.